Żywność funkcjonalna – czym jest żywność funkcjonalna i jakie powinna spełniać warunki, aby mogła się nią nazywać? Na rynku jest całe mnóstwo żywności określonej jako wzbogacona, jednak czy takie produkty są żywnością funkcjonalną? Z definicji żywność funkcjonalna to taka, która poza funkcją odżywczą wywiera korzystny wpływ na organizm iż drowie człowieka.
Żywność funkcjonalna
Co robi żywność funkcjonalna? Teoretycznie wzmacnia odporność, uzupełnia niedobory witamin, poprawia trawienie, obniża cholesterol i chroni przed infekcjami. W praktyce zaledwie 5-10% żywności określanej jako funkcjonalna faktycznie ma pozytywny wpływ na zdrowie. Większość produktów wzbogaconych nie ma żadnego wpływu na zdrowie a są i takie które ten wpływ maja negatywny
Po co zatem nam żywność funkcjonalna? Powstała po to aby w określonych przypadkach móc uzupełnić braki dietetyczne. Niestety zaczęliśmy ja wykorzystywać nawykowo. Jako ze chętnie sięgamy po produkty oznaczone jako wzbogacone producenci również tę sytuacje wyczuli i oferują nam całe mnóstwo wyrobów rzekomo wzbogaconych.
Hit w Japonii
Żywność wzbogacona jest hitem na japońskim rynku. Aż 30% produktów w Japonii to właśnie żywność funkcjonalna. Mimo wszystko nie może ona zastąpić zdrowej diety i odpowiedzialnego stylu życia. Koncepcja żywności funkcjonalnej wywodzi się z kultur Dalekiego Wschodu, gdzie jedzenie traktowano tak samo jak leki. Definicja owej żywności jest co najmniej niejednorodna.
Bez wątpienia zalicza się do niej żywność wzbogacona w substancje bioaktywne, specjalnego przeznaczenia (np. dla sportowców, niemowląt), a także żywność dietetyczna (np. niskokaloryczną, bezglutenową, dla cukrzyków). Co do zasady za żywność funkcjonalną, można uznać każdą żywność, jeżeli naukowo udowodniono jej korzystny wpływ na jedną lub więcej funkcji organizmu ponad te, które wynikają z walorów odżywczych.
Co więcej żywność funkcjonalna winna być wyprodukowana z naturalnych składników oraz wyglądać, pachnieć i smakować jak normalne jedzenie. Na walory funkcjonalne może wpływać sposób produkcji, hodowli zwierząt, uprawy itp. Najczęściej jednak żywność jest sztucznie wzbogacana witaminami lub minerałami poprzez dodanie składników bioaktywnych.
Wzbogacona kontra funkcjonalna
Mimo iż często używa się określeń żywność funkcjonalna i wzbogacona zamiennie to między nimi występuje subtelna różnica. Żywność wzbogacona jak sama nazwa wskazuje jest wzbogacana składnikami, zaś funkcjonalna wymaga odpowiedniego procesu produkcji, wytworzenia tak aby posiadała dodatkowe właściwości prozdrowotne. Do żywności funkcjonalnej zalicza się produkty probiotyczne.
Zawierają żywe bakterie probiotyczne (przynajmniej 1 mln/g produktu), które odgrywają w organizmie ważną rolę. Regulują naturalną florę przewodu pokarmowego, poprawiają odporność, wspomagają trawienie, biorą udział w metabolizmie kwasów żółciowych i cholesterolu, zmniejszając jego poziom we krwi, oraz wspomagają leczenie biegunek.
Stare ale jare
Stare receptury wykorzystujące naturalne produkty leczące określone objawy jak np. biegunka również można zaliczyć do żywności funkcjonalnej. Przykładem może być marchwianka, czy sok z buraka. Czym się różni marchwianka od marchwi? Otóż odpowiedni sposób jej przyrządzenia wzmaga właściwości uderzające konkretnie w biegunkę, poprawiając trawienie i stabilizując proces metaboliczny.
Funkcjonalne i wzbogacone jednocześnie
Do żywności funkcjonalnej wlicza się produkty wzbogacane kawasami omega3 oraz serolami, błonnikiem. Badania potwierdziły, że jedzenie codzienne 2-3 g steroli (taka ilość jest w 25 g wzbogaconej margaryny) redukuje zły cholesterol o 12 proc. w przypadku błonnika należy szukać pieczywa wzbogacanego otrębami lub śliwkami, ma ono wówczas wartość funkcjonalną.
