Żelazo to minerał niezwykle ważny dla naszego zdrowia. Nie może go zabraknąć w naszym pożywieniu, bowiem to miedzy innymi z żelaza zbudowana jest krew. Niedobór żelaza skutkuje anemią i osłabieniem z nią związanym. Dobrze jest wiedzieć jak wesprzeć się przed utratą żelaza, jedząc produkty bogate w ten pierwiastek zdrowia.
Żelazo – człowiek z żelaza
Człowiek zbudowany jest w pewnej części z żelaza. Mimo iż wielu osobom się to w głowie nie mieści, to nasza krew potrzebuje żelaza by tworzyć krwinki, łączyć się z białkami i poprawnie funkcjonować. Wraz z ubytkiem żelaza stajemy się słabsi i nikniemy w oczach. Postępują wówczas procesy starzenia się oraz spada odporność, co więcej tracimy siły, wigor i nastrój, stajemy się apatyczni i senni.
Dlatego też uzupełniajmy braki żelaza. Tyczy się to zwłaszcza kobiet, które w cyklu menstruacyjnym tracą sporo żelaza poprzez miesięczne krwawienia oraz burze hormonów, również w ciąży. Organizm ludzki nie posiada zdolności produkcji żelaza, co za tym idzie musimy ten minerał dostarczać organizmowi z zewnątrz.
Po dostarczeniu do organizmu żelazo jest wchłaniane w dwunastnicy. We krwi żelazo wiąże się z transferyną i zostaje transportowane do szpiku kostnego oraz wątroby i śledziony gdzie jest magazynowane. Gdy dochodzi do utraty krwi żelazo jest wykorzystywane w produkcji hemoglobiny.
Rola żelaza
Każdy z nas posiada w organizmie od 4 do 5 g żelaza, które jest zlokalizowane głównie w hemoglobinie odpowiadającej za dotlenienie komórek organizmu. Nieznaczna część żelaza znajduje się w szpiku kostnym który wpływa na produkcję krwinek czerwonych. Żelazo wchodzi w skład mioglobiny, która jest budulcem mięśni odpowiedzialnym za odbiór tlenu z hemoglobiny.
Ponadto żelazo występuje również w enzymach tkankowych, ma wpływ na metabolizm cholesterolu i usprawnia detoks organizmu w wątrobie. Zauważa się również, że dzięki żelazu zwalczane są bakterie, wirusy oraz wzrasta odporność i wydolność układu nerwowego. Tym samym rola żelaza w organizmie jest bardzo rozległa i niezmiernie ważna.
Niedobór żelaza
Zarówno niedobór jak i nadmiar żelaza nie są wskazane, niemniej znacznie częściej wykazujemy niedobory pierwiastka niżeli jego nadwyżki. Do niedoboru może dojść podczas krwawienia, również podczas miesiączki, także po operacji, urazie. Objawami mogą być zawroty głowy i szybkie uderzenia serca. Jeżeli jest to niedobór nagły i krótkotrwały nie niesie ze sobą konsekwencji, jednak jeżeli ubytki są sukcesywne i maja charakter przewlekły, pojawić się może anemia.
Niedobór żelaza pojawić się może również okresie dojrzewania, u osób otyłych na restrykcyjnych dietach, wegetarian, czy w wieku pomenopauzalnym. Wszystkie te osoby winny zwrócić uwagę na suplementację żelaza minimalizując ryzyko pojawienia się niedoborów i dolegliwości z tym związanych. Jeśli chodzi o nadmiar żelaza to jest on możliwy w w wyniku przedawkowania preparatów żelazowych jak tez poprzez liczne transfuzje, bądź w wyniku zaburzenia jakim jest chemochromatoza. Niestety od przybytku żelaza głowa boli, bowiem nadmiar pierwiastka powoduje osteoporozę, depresję a także zaburzenia hormonalne.
Żelazo w diecie
Gdy zaobserwujemy niedobory żelaza warto jest pokierować dieta tak, by spożywać go w większej ilości. Dostarczane z naturalnych składników odżywczych lepiej się wchłania niżeli syntetyczne tabletki i kapsułki oferowane w aptece. Możemy je znaleźć w mięsie jak i podrobach, zwłaszcza w wątróbce. Wyjątkiem są ryby, które zawierają go w śladowej ilości lub w ogóle nie zawierają żelaza. Dobrym źródłem żelaza są także produkty zbożowe, orzechy, nasiona i ziarna.
Najwięcej żelaza znajdziemy w otrębach pszennych. Jest ono obecne także w nabiale, zwłaszcza w mleku i tłustych serach. Doskonałym źródłem żelaza są warzywa i owoce, zwłaszcza suszone owoce takie jak figi, morele, rodzynki. Wśród warzyw poleca się spożywanie soi, fasoli białej, szpinaku, pietruszki naci. Żelazo jest trudno przyswajalne, bowiem z pożywienia wchłaniamy zaledwie około 10 proc. dostarczonej ilości tego pierwiastka, stad należy codziennie spożyć około 10-20 mg żelaza by zapewnić dzienną dawkę 0,3-5mg żelaza.
Żelazo najlepiej przyjmować z witaminą C, która znacznie zwiększa jego wchłanianie, na przykład pijąc Biovital tonik. To jeden z lepszych preparatów witaminowych z żelazem z dostępnych na rynku. Mam na myśli skład i formę, płynna zapewnia szybsze i lepsze przyswajanie. Sama miałam kilka lat temu poważne problemy z niedoborem żelaza ale tym utajonym, anemii nigdy nie miałam. Teraz jest już wszystko ok dzięki odpowiedniej diecie między innymi.
Czasami sama suplementacja żelaza to za mało, nawet z wit C. Często jest tak, że żelazo po prostu się nie wchłania. Polecam do tego dołączyć sok z kiszonych buraków, jest bardzo ważny przy poprawianiu wchłanialności żelaza.