Pasożyty przewodu pokarmowego – Przewód pokarmowy człowieka posiada charakterystyczną budowę na która składa się potrójna błona śluzowa. W jej skład wchodzi między innymi; błona śluzowa wewnętrzna. To właśnie w tej części znajdują się gruczoły i tkanka limfatyczna. Drugą część stanowi błona mięśniowa umiejscowiona w jamie ustnej, gardle i części przełyku i to tu właśnie położone są mięśnie poprzecznie prążkowane. Ostatnia warstwa to błona zewnętrzna- otacza narządy przewodu pokarmowego położone w jamie brzusznej
Układ pokarmowy jest jednym z najważniejszych układów naszego organizmu. To dzięki niemu zdobywamy energie do życia, on oczyszcza nasz organizm i dostarcza mu składników odżywczych.
Układ pokarmowy to wszelkie organy biorące udział w procesie pobierania i przeróbki pokarmu. W skład przewodu wchodzi:
– jama ustna,
– gardło,
– przełyk,
– żołądek,
– jelito cienki i grube,
– wątroba
– trzustka.
U mięsożerców przewód pokarmowy nie jest zbyt długi, przeciwnie natomiast jest u roślinożerców, których pożywienie stanowią duże ilości roślin zawierających składniki nie ulegające trawieniu.
Pasożyty przewodu pokarmowego
Pasożytami nazywamy wszelkie organizmy, które czerpią korzyści (pokarmowe i życiowe) z innych organizmów, powodując tym samym szkody w tym organizmie. Co charakterystyczne u ludzi najczęściej występują pasożyty zwierzęce. Choroby przez nie powodowane nazywamy parazytozami.
Pasożyty ludzkie, dzielimy na dwie grupy:
– pierwotniaki
– robaki.
Do pierwotniaków zaliczamy miedzy innymi;
– Gardia lamblia to charakterystyczny pierwotniak z rodziny wiciowców. Lamblia wywołuje jedną z najczęściej występujących chorób pasożytniczych u dzieci i dorosłych zwaną lamblioza. Przyczepiona specjalną przyssawką pasożytuje w ciele człowieka na komórkach nabłonkowych jelita lub pęcherzyka żółciowego. Charakterystyczne dla Lambliozy jest to że zasadniczo choroba ta przebiega bezobjawowo. Nie oznacza to w 100% tego iż nasz organizm nie przesyła nam sygnałów które mogą wskazywać na zakażenie. Jeśli objawy się pojawią, dochodzi do tego dopiero po 7-21 dniach od momentu zakażenia.
Jedną z metod leczenia Lambliozy jest antybiotykoterapia. Konsekwencją stosowania tej metody jest jej nawrotowość i drastyczne osłabienie odporności naszego organizmu. Stosowanie antybiotyku prowadzi niejednokrotnie do ataku grzybów oraz w większości przypadków ze względu na niepozbycie się wszystkich cyst wymaga ponownego zażywania tabletek oraz kolejnej nieprzyjemnej terapii całej rodziny.
– Rzęsistki (Trichomonas) to pierwotniaki należący do pasożytów z grypy wiciowców. Jest nim zakażona większość ludzi nie zdając sobie z tego sprawy. To podstępny i najgorszy jednokomórkowy pasożyt podobnie jak lamblie, toksoplazma, ameba. Bardzo charakterystyczne dla tego rodzaju pasożyta jest to że powoduje on wolno rozwijającą się chorobę zakaźną. Takiej choroby człowiek nawet nie zauważa. Jej objawy nie są jednoznaczne i dlatego niekiedy są mylnie interpretowane. Chory traci zdolność do pracy, blednie, chudnie, staje się markotny i obojętny. Kolejne wizyty u lekarza nie przynoszą żadnych wyjaśnień naszego złego samopoczucia. A te jednokomórkowe pasożyty będą żyć w organizmie człowieka przez 10, 20, 30 lat powoli kolonizując go i tworząc dla siebie dogodne warunki do rozmnażania. Zakażenie rzęsistkiem powoduje chorobę zwana rzęsistkowica (trichomonaza, trichomonodoza).
– Toxoplasma gondii gatunek chorobotwórczego pierwotniaka, pasożyta wywołującego u ludzi toksoplazmozę. Występuje u wielu gatunków ptaków i ssaków, ale żywicielem ostatecznym są kotowate, w których przewodzie pokarmowym pasożyt rozmnaża się płciowo. Powstałe wówczas ocysty są wydalane z odchodami i zjadane przypadkowo przez inne zwierzęta, w tym gryzonie. Wtedy pasożyt tworzy cysty w różnych narządach, między innymi w układzie nerwowym. Cykl życiowy pasożyta zamyka się, gdy zakażone zwierzę (szczur lub mysz) zostanie zjedzone przez kota. T. gondii wpływa na zachowanie gospodarza, między innymi powodując, że gryzonie przestają się bać zapachu kota.
Warto zaznaczyć iż robaki dzielimy na:
– płaskie, czyli płazińce
– obłe, czyli obleńce.
Robaki płaskie
Robaki płaskie (Platyhelminthes) należą do bezkręgowców. Posiadają one symetrię dwuboczną ciała. Wśród nich wyróżnia się trzy gromady:
Przywry (Trematoda), np. motylica wątrobowa, przywra krwi
Tasiemce (Cestoda), np. tasiemiec uzbrojony, bruzdogłowiec szeroki
Wirki (Turbellaria), np. wielooczka czarna, wypławek biały
Objawy wywołane zakażeniem płazińcami są zróżnicowane w zależności od gatunku będącego ich przyczyną.
Leczenie
Podstawę leczenia stanowi prawidłowa diagnoza która identyfikuje pasożyta, larwy lub jaja w kale lub tkankach zarażonego człowieka. Ważną rolę odgrywają też metody pośrednie, bazujące na wykryciu przeciwciał na czynniki pasożytnicze. W ostatnich latach na rynku pojawiło się sporo leków przeciw robakom.
Profilaktyka bazuje na ogólnych zasadach poprawiania stanu sanitarnego stref zanieczyszczonych, jak również na utrzymywaniu higieny osobistej, unikaniu spożycia określonych pokarmów i wód potencjalnie zakażonych oraz stosowaniu chemioterapeutyków.
