Kontrast jest środkiem stosowanym podczas niektórych badań obrazowych. Ma on za zadanie uwidocznić dane narządy i struktury, co z kolei ma pomóc w postawieniu właściwej diagnozy. Środek kontrastowy podaje się pacjentom u których wykonuje się rezonans magnetyczny, tomografię komputerową. Kontrast jest również wykorzystywany w kardiologii interwencyjnej w diagnostyce i przy zabiegach.
W jakim celu podajemy kontrast
Kontrast jest potrzebny do wizualizacji tętnic wieńcowych w przypadku zabiegów w kardiologii interwencyjnej. Możemy zobaczyć dzięki niemu tętnice wieńcowe i na tej podstawie określić ich anatomię i charakter zmian miażdżycowych. Dzięki temu można podjąć decyzję co do właściwego leczenia.
Badania obrazowe wymagające kontrastu
Głównie jest to tomografia komputerowa, która z użyciem kontrastu daje dobre obrazowanie struktur serca i naczyń. W rezonansie magnetycznym używa się innego rodzaju. Jest on mniej obciążający dla nerek.
Zawiera on niewielkie ilości jodu, są to kontrasty niskojonowe w związku z czym nie stanowią problemów dla pacjentów np. z nadczynnością tarczycy, pacjentów uczulonych na różne związki zawierające jod. Kontrast jest jedynym środkiem, który umożliwia cieniowanie. Na przestrzeni lat przeszedł ewolucję. Zawartość jodu i cząsteczek zmieniła się i teraz jest tzw. niskosmolarny kontrast ze śladowymi ilościami jodu. Jakościowo jest on lepszy i skutków ubocznych daje mniej. Jest to jednak substancja obca którą wprowadzamy do organizmu, może wywoływać reakcje alergiczną.
Reakcja alergiczna, uczulenie na kontrast
Użycie kontrastu wiąże się ze skutkami ubocznymi, najczęściej są to reakcje alergiczne takie jak swędzenie skóry, wysypka, pokrzywka. Zwykle te objawy bardzo szybko mijają. Jednym z gorszych powikłań jest zaostrzenie przewlekłej choroby nerek. Co może wiązać się z koniecznością dializoterapii. Dotyczy to niewielkiej ilości osób.
Środek nie jest substancją obojętną, najgorszą formą uczulenia jaka może wystąpić jest wstrząs anafilaktyczny. Jeśli pacjent wykazuje podatność na jakikolwiek alergen ma wykonywaną próbę biologiczną. Podaje się wtedy niewielką ilość substancji dożylnie i obserwuję czy wystąpi reakcja alergiczna. Jeżeli reakcja nie wystąpi można spokojnie przejść do zabiegu. Jeśli jednak wystąpi reakcja na kontrast podaje się leki antyalergiczne. Ponownie wykonuje się próbę biologiczną i wtedy przechodzi się do zabiegu.
Każdy pacjent przed podaniem kontrastu powinien zostać poinformowany o wszystkich możliwych działaniach niepożądanych i możliwych skutkach ubocznych. Pacjenci którzy wiedzą że będą mieli podawany kontrast powinni na zabieg udać się z aktualnymi wynikami kreatyniny. Jest to ważne ponieważ kontrast wydalany jest z organizmu za pomocą nerek, które muszą być sprawne.
Lekarza ostrzegają że nie powinno się bezkrytycznie podawać kontrastu. Ponieważ czym większa ilość tym większe obciążenie dla nerek. Największym problemem są pacjenci chorujący przewlekle na choroby nerek. Podaje im się wtedy znikome ilości substancji, ale jednak nie wszystkie badania są możliwe do wykonania przy tak małej ilości kontrastu.
