Malaria to choroba pasożytnicza warunkowana obecnością jednokomórkowego pasożyta (tzw. zarodźca) w komórkach śledziony, wątroby, szpiku kostnego i węzłów chłonnych oraz w czerwonych krwinkach u człowieka.
Światowym centrum występowania malarii jest Afryka. Tam stanowi największy problem i zbiera śmiertelne żniwo. Największe ryzyko zachorowania występuje w Afryce zachodniej, nieco mniejsze we wschodniej.
Przyczyny malarii
Pasożyty wywołujące malarię w swoim rozwoju osobniczym wymagają żywiciela pośredniego, w którym przechodzą część swojego cyklu rozwojowego. Żywicielem pośrednim są komary, a przede wszystkim komar widliszek. Stąd występowanie tej choroby pasożytniczej jest ograniczone przede wszystkim do strefy bytowania tego komara, tj. między 60° północnej szerokości geograficznej a 30° południowej szerokości geograficznej. W Europie zimnicę spotyka się w krajach śródziemnomorskich. W Polsce notowana jest rzadko, przede wszystkim u osób, które przebywały w rejonach, gdzie ta choroba występuje endemicznie. Bezpośrednio po wojnie była chorobą częściej spotykaną. Ostatnio ze względu na praktyczne zlikwidowanie ognisk endemicznych występuje znacznie rzadziej. Niemniej ze względu na coraz częstsze podejmowanie przez wiele osób pracy za granicą oraz szybką komunikację należy liczyć się z możliwością zetknięcia się z nią.
Indie też nie są wolne od malarycznych mikrobów. Wynika to z fatalnych warunków sanitarnych w wielu częściach kraju oraz wszechobecnego szczególnie na indyjskiej prowincji brudu. Znacznie mniejsze ryzyko złapania malarii odnotowuje się w Ameryce Południowej oraz Środkowej.
Z racji klimatu nie ma jednak szans na to, by wirus mógł zacząć występować w chłodniejszych krajach w jakiejkolwiek lokalnej mutacji.
Podstawową przyczyną która wpływa na dynamiczny rozwój malarii jest niedostateczna lub całkowity brak higieny i przestrzegania środków higienicznych.
Objawy malarii
Od momentu zakażenia do pojawienia się typowych objawów chorobowych, pozwalających rozpoznać malarię, musi upłynąć zwykle kilka, kilkanaście lub kilkadziesiąt dni (od 8 do 40). Czas ten nazywany jest okresem wylęgania choroby, a jego długość uzależniona jest od zarażającego gatunku zarodźca.
Wśród najbardziej charakterystycznych objawów które mogą wskazywać na zarażenie malarią wymieniamy:
– wysoka gorączka, dochodząca i przekraczająca nawet 40 stopni
– dreszcze,
– nudności,
– wymioty,
– charakterystyczne uciążliwe bóle głowy,
– widoczne obrzęki twarzy spowodowane malarią.
– wędrujące bóle mięśni,
– duszność,
– sporadyczne zaburzenia świadomości,
– liczne objawy neurologiczne
– bóle kręgosłupa,
Malaria i objawy jej towarzyszące nie są zawsze jednakowe dlatego w zależności od rodzaju zarodźca obserwujemy pojawianie się gorączki co trzy lub cztery dni (tak zwana trzeciaczka oraz czwartaczka). Należy pamiętać, że nie zawsze przebieg choroby jest zgodny z tym schematem, a to z kolei utrudnia jej rozpoznanie.
Leczenie malarii
W celu postawienia diagnozy konieczne jest niezwłoczne udanie się do lekarza specjalisty tam dokładnie opisać lekarzowi swoje objawy i poinformować go o swoich ostatnich zagranicznych wyjazdach, gdyż informacje zbierane od pacjenta są podstawowym źródłem diagnozy .
Zapobieganie malarii polega na leczeniu chorych, aby likwidować źródła zarażenia, likwidowaniu siedlisk komarów, np. osuszanie bagien i niszczenie komarów za pomocą środków chemicznych, ochronie ludzi przed komarami przenoszącymi malarię. Światowa Organizacja Zdrowia też zwalcza zimnicę na skalę światową. Trwają prace nad uzyskaniem skutecznej szczepionki przeciw malarii.
Leczenie malarii powinno być prowadzone wyłącznie przez lekarza, ponieważ leki nie są obojętne dla organizmu człowieka. 
W szczególności w leczeniu podaje się takie substancje jak:
– chlorochinę,
– meflochinę,
– chininę,
– prymachinę,
– doksycyklinę
– leki skojarzone np. atowakwon z prokwanilem
– kombinacje leków takich jak artemeterem, halofantryną i lumefantryną.
W Polsce zimnicę leczy się w referencyjnych klinikach zajmujących się medycyną tropikalną np. Gdańsk, Poznań, Warszawa.
W konsekwencji zarażenia malarią może dojść do różnych powikłań. Wyróżniamy ich dwa rodzaje:
– powikłania wczesne do których w szczególności zaliczamy ciężką niedokrwistość, pęknięcie śledziony, malaria mózgowa z zaburzeniami przytomności, śpiączką i drgawkami, hipoglikemia, skaza krwotoczna, niewydolność nerek, ostra niewydolność oddechowa i wstrząs
– powikłania późne skutkujące nad reaktywnym zespołem malarycznym z hipersplenizmem, zespołem nerczycowym, chłoniakiem Burkitta, zwłóknieniem wsierdzia.
Nieleczona malaria może doprowadzić do wielu powikłań. Wzmożona degradacja krwinek czerwonych powoduje ciężką niedokrwistość, co z kolei pociąga za sobą przewlekłe niedotlenienie tkanek, ponieważ krwinki czerwone w organizmie człowieka są głównymi transporterami tlenu. Miejsce rozpadu tych komórek krwi – śledziona – powiększa swoje rozmiary, niekiedy tak znacznie, że może dojść do jej pęknięcia. Pacjent może zapaść w śpiączkę oraz może pojawić się u niego ostra niewydolność nerek. Rozsiew pasożyta we krwi może doprowadzić do niebezpiecznego dla życia wstrząsu. Do późnych powikłań malarii zaliczamy: zespół nerczycowy, nadreaktywny zespół malaryczny, hipersplenizm (tak zwany zespół splenomegalii tropikalnej) oraz zwłóknienie wewnętrznej warstwy mięśnia sercowego (wsierdzia).
