Białko w diecie dziecka – białka są zbudowane z kombinacji 20 różnych aminokwasów, z których każdy jest tak samo ważny dla prawidłowego funkcjonowania organów i tkanek. Organizm ludzki potrafi samodzielnie wytwarzać zaledwie 11 z nich. Pozostałe muszą więc być bezwzględnie dostarczane w diecie. Co więcej, białka nie da się zmagazynować – tak jak dzieje się to z węglowodanami oraz tłuszczem. Niezużyte białka są metabolizowane w wątrobie i wydalane przez nerki. Nie zostaje nic „na później”.
Białko w diecie dziecka – jakie ma znaczenie dla organizmu
Białko stanowi podstawowy budulec większości organów i tkanek – jest niezbędne dla prawidłowego rozwoju i regeneracji mięśni, ścięgien, skóry i kości. Systematyczne dostarczanie go w diecie ma kluczowe znaczenie nie tylko dla sportowców. U każdego człowieka w ciągu zwykłego, ale intensywnego dnia pracują wszystkie mięśnie, a organizm w procesach biochemicznych zużywa znaczne ilości białka.
Co więcej –jego niedobory mogą występować również w trakcie intensywnego wysiłku umysłowego. Białko pełni także funkcje transportowe i magazynujące, reguluje przebieg procesów biologicznych i immunologicznych, jest także odpowiedzialne za syntezę enzymów i hormonów. Niedobory białek powodują spadek wydolności fizycznej i umysłowej oraz rosnący brak odporności.
Szczególne znaczenie białka w diecie dziecka
W przypadku dzieci dostarczanie pełnowartościowego białka ma tym większe znaczenie, że organizm będący w fazie wzrostu zużywa go jeszcze intensywniej do produkcji kolejnych komórek w rozwijających się tkankach. Niedobory białka w diecie dzieci i młodzieży mogą przyczyniać się do zahamowania wzrostu, spowolnienia rozwoju intelektualnego oraz spadku odporności. Konsekwencją jest nieprawidłowy rozwój i podatność na zachorowania – z przewlekłymi schorzeniami włącznie.
W ostatnich latach podnoszą się głosy mówiące o tym, że nieprawidłowy bilans białkowy u dzieci może prowadzić do zaburzonej ekspresji genów. Oznacza to, że nadpodaż lub niedobór białka może fragmentarycznie wyciszać lub nadaktywować określone sekwencje genowe z naszego zaprogramowanego kodu genetycznego.Konsekwencją tych zaburzeń genetycznych mogą być np. skłonności do powstawania nadwagi lub otyłości czy rozwoju cukrzycy.
Białko w diecie dziecka – źródła pełnowartościowego białka
W dietetyce stosuje się podział produktów spożywczych na pełnobiałkowe – w skład których wchodzi pełny zestaw niezbędnych aminokwasów oraz takie, w których brakuje co najmniej jednego wartościowego aminokwasu.W pierwszej grupie znajdują się mięso(w tym głównie wołowina),ryby,jaja,mleko oraz produkty mleczne(jogurty, sery – zwłaszcza długo dojrzewające etc.),soja (jedyna roślina pełnobiałkowa). Druga grupa obejmuje pozostałe rośliny strączkowe (fasolę,groszek, soczewicę, ciecierzycę etc.),zboża, orzechy oraz nasiona / pestki.
Przyjmuje się, że w diecie dzieci i młodzieży powinno się znajdować więcej białka niż w diecie osób dorosłych o umiarkowanej aktywności fizycznej. Normą tych ostatnich jest 0,8 – 1 g na 1 kg masy ciała na dobę. Natomiast w przypadku młodszych organizmów dobowe zapotrzebowanie na białko jest nawet do 2 razy większe. Wartości te nie mają zastosowania w przypadku niemowląt.
Należy pamiętać, że najzdrowszym i doskonale zbilansowanym „produktem” białkowym jest mleko matki. Stąd zalecenia żywienia dzieci do 6 m-ca życia wyłącznie pokarmem naturalnym.
